Alibata

Ang Baybayin or Alibata (alam sa Unicode bilang Tagalog script) ay isang katutubong paraan ng pagsulat ng mga Filipino bago pa dumating ang mga mananakop na Kastila. Ito ay hango sa Kavi na paraan ng pagsulat ng mga taga-Java. Ito ay bahagi ng sistemang Brahmic (na nagsimula sa eskriptong Sanskrit) at pinaniniwalaang ginagamit noong ika-14 siglo. Ito ay patuloy na ginagamit nang dumating ang mga Kastila hanggang sa huling bahagi ng ika-19 siglo. Ang ibang kahalintulad na mga paraan ng pagsulat ay ang mga Hanunóo, Buhid, at Tagbanwa. Ang salitang baybayin sa kasalukuyang wikang Tagalog ay katunayang nangangahulugan ng pagbigkas ng mga titik ng isang salita, o "to spell" sa wikang Ingles.


Paggamit


And sistema ng pagsulat ay ayon sa sistemang abugida na gumagamit ng pagpaparis ng katinig at patinig. Bawat titik, kung isulat sa payak na anyo, ay isang katinig na nagtatapos sa patinig na "A". Upang isulat ang isang katinig na nagtatapos sa ibang patinig, maaaring maglagay ng kudlit sa ibabaw (kung nais isama sa patinig na "E" o "I") o sa ilalim (kung nais isama sa patinig na "O" o "U"). Ang paglagay ng kudlit ay naaangkop lamang sa mga katinig, at hindi maaaring gawin sa mga patinig. May sariling mga marka ang mga patinig. Gayon pa man, may isang simbolo lamang para sa D o R dahil ang mga ito ay tinatawag na "allophones", na kung saan ang D ay maaaring may "initial", "final", "pre-consonantal" o "post-consonatal" na posisyon, at ang R naman ay may "intervocalic" na mga posisyon.

Sa orihinal na anyo, ang isang nagsosolong katinig (isang katinig na walang kasamang patinig) ay hindi maaaring isulat. Ito ay dahilan kung bakit ang Kastilang pari na si Francisco Lopez ay nagpasimula ng paggamit ng mga kudlit sa kanyang pagsasalin ng mga aklat sa katutubong wika. Noong 1620, nagsimulang gamitin ni Father Francisco Lopez ang kanyang sariling mga kudlit na nag-aalis ng mga patinig sa mga katinig. Ang ginamit niyang kudlit ay nasa anyong "+", bilang pag-ukoy sa Kristianismo. Ang simbolong "+" ay ginagamit din sa katulad na dahilan sa virama sa eskriptong Devanagari ng India.

Sa kasalukuyan, ang mga simbolo ng Baybayin ay nasa Unicode at kilala sa tawag na Tagalog Sign Virama.





Tunog


Unicode
Ang eskriptong Baybayin ay bahagi ng pamantayang Unicode. Sa Unicode, ito ay tinatawag na Tagalog script at binigyan ng mga bilang na 1700-171F.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F
1700 ᜀ ᜁ ᜂ ᜃ ᜄ ᜅ ᜆ ᜇ ᜈ ᜉ ᜊ ᜋ ᜌ ᜍ ᜎ ᜏ
1710 ᜐ ᜑ ᜒ ᜓ ᜔ ᜕ ᜖ ᜗ ᜘ ᜙ ᜚ ᜛ ᜜ ᜝ ᜞ ᜟ